Franca dhe Gjermania paralajmërojnë pasoja nëse palët u shmangen obligimeve

Pavarësisht sinjaleve që përçuan zyrtarët serbë për moszbatim të marrëveshjes së BE-së, diplomatët e dy prej shteteve më të fuqishme në Prishtinë kanë thënë se palët nuk mund t’u shmangen obligimeve. Teksa kanë paralajmëruar pasoja nëse nuk ka zbatim të ujdisë së Ohrit, ambasadori francez e ka përmendur Asociacionin e komunave me shumicë si prioritet që duhet trajtuar në takimin e javës së ardhshme në Bruksel

Zbatim të marrëveshjes së Brukselit dhe asaj në Ohër pa vonesa, si dhe shmangie të retorikës nxitëse e cila mund t’i rikthejë tensionet në vend, kanë kërkuar ambasadorët e shteteve që ishin hartuese të ujdisë mes Kosovës dhe Serbisë. Ambasadori i Francës, Oliver Guerot, dhe ai i Gjermanisë, Jorn Rohde, gjatë një diskutimi të organizuar nga Qendra Mediale në Çagllavicë janë shprehur se bazat e asaj që është dakorduar do të vihen qysh në takimin e javës së ardhshme në Bruksel.

Për diplomatin francez, Asociacioni i komunave me shumicë serbe është tema e parë që duhet trajtuar.

“Të dy marrëveshjet janë një arritje e madhe dhe udhëheqësit ishin të suksesshëm. Pavarësisht se nuk u nënshkrua marrëveshja është obliguese dhe detyruese për Kosovën e Serbinë dhe presim nga dy vendet që t’i zbatojnë ato. Do të ketë pasoja nëse nuk zbatohen dhe nuk përmbushet dinamika e përcaktuar. Presim që të lansohet vendimi për Asociacionin e komunave me shumicë serbe, siç janë dakorduar. Ky është hapi i parë që duhet përmbushur. Tensionet kanë goditur njerëzit e rëndomtë prandaj është në interesin e tyre që të vazhdojë kjo dinamikë, në mënyrë që marrëveshja të zbatohet. Kjo do të bënte jetën më të lehtë të serbëve në veri”, ka thënë Guerot. “Tensionet kanë goditur njerëzit e rëndomtë prandaj është në interesin e tyre që të vazhdojë kjo dinamikë, në mënyrë që marrëveshja të zbatohet. Kjo do ta bënte jetën më të lehtë të serbëve në veri”.

E, ambasadori gjerman Rohde ka deklaruar se pas takimit në nivel të kryenegociatorëve, do të kuptohen detajet e zbatimit të marrëveshjes.

“Prandaj tani është koha e vendimeve të mëdha, tani kemi marrëveshjen dhe duhet të zbatohet ajo. Na duhet vullnet politik për ta zbatuar dhe në takimin e javës së ardhshme do t’i dimë detajet. Në shekullin 21 po digjen veturat në veri, ka pritje të gjata për hyrjen e qytetarëve serbë nga Rashka. Prandaj duhet t’u bëhet më e lehtë jeta qytetarëve dhe kjo arrihet përmes dialogut dhe zbatimit të marrëveshjeve”, ka theksuar Rohde.

Sa u përket deklaratave të presidentit serb Aleksandar Vuçiq, i cili tha se nuk do ta zbatojë nenin 4, që lejon anëtarësimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare, Rohde ka insistuar se e vlefshme është ajo çka shkruhet në dokumente.

“Janë shqetësuese deklaratat pas arritjes së marrëveshjes. Paragrafi 4 e përcakton qartë se si duhet vepruar. Pse Vuçiqi thotë gjëra të tilla kur është arritur marrëveshja”, është shprehu ai.

Por përfaqësues të shoqërisë civile janë shprehur skeptikë se palët do t’u përmbahen zotimeve.

“Kemi mbetur prapa dhe kemi arritur deri aty saqë në situata të caktuara ta rrezikojmë edhe sigurinë rajonale, këtu i referohem raportit Kosovë-Serbi. Kurti e Vuçiqi kanë qëllime të kundërta dhe duan të humbin kohë. Kjo më bën skeptik se do të zbatohet marrëveshja. Edhe nëse zbatohet shija politike do të jetë e rëndë që marrëveshja të zbatohet në tërësi”, ka theksuar Luzim Peci, drejtor ekzekutiv në KIPRED.

Ai ka shtuar se duhet kapërcim i madh drejt normalizimit të plotë të marrëdhënieve. Sa i përket rolit ndërmjetësues të BE-së, sipas Pecit, aneksi nuk është sa duhet i qartë dhe kjo po u jep hapësirë keqinterpretimeve të marrëveshjes së arritur në Bruksel dhe në Ohër.

“Kam frikë se si është duke shkuar mund të reflektohet edhe në rritjen e tensioneve etnike, sepse dy popujt i kanë pritjet e veta nga dialogu. Nëse këto pritje nuk e kanë një emërues të përbashkët të jetës paqësore në këtë vend, kjo marrëveshje ka mundësi të na kthehet bumerang dhe të prodhojë konflikte”, ka theksuar Peci.

Milica Andriq-Rakiq nga Iniciativa e Re Shoqërore (NSI) ka thënë se mesazhet që po dërgohen nga bashkësia ndërkombëtare sinjalizojnë se ndërmjetësuesit nuk janë të bindur se marrëveshja do të zbatohet shpejt dhe me lehtësi.

“E vështirë të parashihet se çka do të ndodhë. Çështje shumë e vështirë dhe negociata të vështira, dhe nuk e shoh problem që ato të jenë edhe sekrete, sepse ka disa gjëra që duhet diskutuar jashtë syve të publikut. Por në terren gjërat realizohen me vështirësi. Veriut nuk i është kumtuar rezultati i dialogut, nuk dihet se çka do të ndodhë me vendimin për targat që skadon nesër. Nuk ka zbutje të tensioneve në terren dhe deklaratat e zyrtarëve nuk janë premtuese”, ka thënë ajo.

Më 18 mars, në Ohër, Kosova dhe Serbia u pajtuan rreth planit të zbatimit, por që nuk pati nënshkrim të dokumenteve për shkak të refuzimit të Serbisë. Për të diskutuar rreth tij, javën e ardhshme në Bruksel do të mbahet takimi në nivel të kryenegociatorëve.